POLSKA I ŚWIAT W XII i XIV w.

Turcy Seldżuccy – pochodzące z Azji centralnej ludy tureckie, które w X w. znalazły się pod ponowanie wodza Seldżuka i jego następców.

Ziemia Święta – wywodząca się z Biblii nazwa terenów między Półwyspem Synaj, a Libanem (Jerozolima).

1095r. – synod w Clermont (papież Urban II wzywa rycerstwo Europy do wojny z niewiernymi)

1099r. – opanowanie Jerozolimy przez krzyżowców

Krucjaty , wyprawy krzyżowe – wyprawy, walki z niewiernymi.

Lewant – obszar królestwa Jerozolimskiego

Saladyn – wódz, który zjednoczył Turków i Arabów do odzyskania Palestyny.

1187r. wódz Saladyn rozbił siły chrześcijan i opanował Jerozolimę

1291r. – zdobycie Akki przez muzułmanów

Skutki wypraw krzyżowych:

- ożywienie wymiany handlowej z Lewantem

- kontakty z Bizancjum Bliskim Wschodem  

- udoskonalenie średniowiecznych technik walki

-śmierć znacznej części ludności

-nasilenie prześladowań religijnych

Krzyżacy (Zakon Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie) – założony w 1190 r. powołani zostali do opieki nad krzyżowcami i pielgrzymami pochodzącymi z Niemiec

Templariusze (Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona) – zakon powstał w 1119 r.

Joannici (Zakon Szpitalników św. Jana z Jerozolimy) – założony w 1113 r. pomagali w krucjatach

1138 r. – śmierć Bolesława Krzywoustego, wejście w życie jego testamentu

1180 r. – zjazd w Łęczycy, na którym uznano władzę senioralna dla Kazimierza Sprawiedliwego

1227 r. – zjazd w Gąsawie, zabicie Leszka Białego

Komturie – prowincje krzyżackie

Kolonizacja ziem zdobytych przez Krzyżaków przyniosła im największe sukcesy

W 1309 r. przeniesiono stolicę państwa z Wenecji do Malborka

Pod koniec XIII w. do walki o koronę, symbolizującą jedność i niezależność państwa, stanęli książęta śląski – Henryk Probus, kujawski – Władysław Łokietek oraz wielkopolski – Przemysław II

Skutki rozbicia dzielnicowego:

-wysokie cła za przekraczanie granic

-osłabienie granic państwa

-utrata pozycji na arenie między narodowej

Princeps - ten który zajmuje pierwsze miejsce

Dzielnica senioralna – dzielnica najstarszego syna Bolesława Krzywoustego

1180 – zjazd w Łęczycy (K. Sprawiedliwy princepsem)

1227 – zjazd w Gąsawie

Przywilej składu – prawo nakazujące aby przemierzający kraj kupcy sprzedawali swoje towary na rynku miast

Prawo przymusu drogowego – nie pozwalało kupcom omijać miast z nadanym przywilejem składu

1364 – ufundowanie Akademii Krakowskiej

Reformy Kazimierza Wielkiego

.Centralizacja władzy

-wprowadzenie nowego podziału administracyjnego kraju

-ustanowienie starosty, który pełnił funkcję namiestnika królewskiego na danym obszarze, dowodził armią,zarządzał zamkami i dobrami królewskimi,sprawował sądy

-powołanie nowych urzędów centralnych

IIReforma ustawodawcza

-częściowe ujednolicenie systemu prawnego dawnych dzielnic

-szlachta musiała udowodnić swoje pochodzenie

-rozszerzenie prawa dziedziczenia gospodarstwa dla chłopów

-ograniczenie lichwy

III Wzmocnienie gospodarcze państwa

-powstawanie nowych miast i wsi

-rozwój handlu

-rozwój górnictwa(kopalnie soli, srebra i ołowiu)

-utworzenie pieniężnego skarbu państwa

-wprowadzenie nowych podatków

IV Rozwój nauki

-utworzenie pierwszego w Polsce uniwersytetu:Akademia Krakowska 1364r