POWTÓRKI

1.       Początki Rzymu

Według jednej z najbardziej znanych wersji Romulus i Remus byli dziećmi westalki o imieniu Rea Sylwia i boga wojny Marsa. Ojciec ich matki, Numitor, król dynastycznego miasta Alba Longa, został strącony z tronu, przez uzurpatora a zarazem własnego brata Amuliusa. Nowo koronowany władca starannie zadbał o to, aby stary król nie doczekał się już potomków. Zamknął on Reę Sylwię w świątyni bogini Westy i przymusił do służby jako westalka, tym samym do złożenia ślubu czystości (zachowania dziewictwa). Jednakże wbrew wszelkim przypuszczeniom dziewczyna stała się po pewnym czasie brzemienną. Rea Sylwia wskazała za sprawcę jej stanu boga wojny Marsa. Inne wersje mitu głoszą, że Mars uwiódł ją podczas snu, jeszcze inne natomiast że w świętym gaju - dokąd wybrała się po wodę. Zaniepokojony Amulius zakopał kobietę żywcem za złamanie przysięgi, a urodzone przez nią bliźnięta kazał w koszu wiklinowym puścić nurtem Tybru.

Kosz z noworodkami zatrzymała szczęśliwie gałąź drzewa figowego. Tam znalazła chłopców wilczyca. Miała ona młode, więc również chłopców nakarmiła własną piersią. Przybranej matce pomagał też dzięcioł. Ich pomoc miała potwierdzić zatem twierdzenia Rei Sylwii dotyczące ojcostwa Marsa - bóg jakoby czuwał nad dziećmi. Pewnego dnia spostrzegł to pasterz Faustulus i zabrał bliźnięta do domu. Razem z żoną wychował ich na tęgich i pięknych młodzieńców.

Pewnego razu po bójce między pastuchami Numitora i Amuliusa Romulus i Remus znaleźli się u Numitora, który rozpoznał w nich swych wnuków. W trzech obmyślili plan obalenia Amuliusa. Bliźniacy zabili go i osadzili na tronie dziadka Numitora. Sami chcieli założyć swoje miasto w miejscu gdzie ich Faustulus znalazł. Ale zaczęli kłócić się, kto nada mu nazwę, postanowili więc wybadać wolę bogów. Zasiedli nocą do czuwania. Remus zobaczył sępów jako pierwszy. Było ich 6, a Romulus ujrzał je poźniej ale było ich dwanaście. Wszyscy uznali więc, że Romulus ma założyć miasto. Zgodnie z legendą Romulus założył Rzym w 21 IV roku 753 p.n.e., od którego Rzymianie liczyli lata. Zaorał on pewną przestrzeń ziemi, na której miało stanąć miasto. Remus nie mógł się pogodzić z tym że to Romulus założy miasto, ponieważ on zobaczył sępy jako pierwszy, więc Remus z pogardą powiedział do Romulusa „Silne miasto budujesz”, przeskoczył przez świetą bruzdę i został zabity przez brata.

Romulus sprowadził do swego miasta złodziei i przestępców będących pierwszymi osadnikami. Dla nich zbudował gaj - asylum, w którym każdy mógł znaleźć schronienie, bez względu na swoje winy. Z ich pomocą zabudował Rzym i otoczył go murem. W nowym mieście nie było jednak jeszcze żadnych kobiet. Romulus wybrał co piękniejszych mężczyzn i poszedł do pobliskich miast prosić, żeby kobiety zamieszkały z nimi w Rzymie. Ale nigdzie ich nie przyjmowano, ponieważ byli zbójcami. Romulus czekał, nie pozwalał na żadne przestępstwa. Gdy się uspokoiło urządził wielkie uroczystości i zaprosił na nie mężczyzn z pobliskich miast. Kiedy zabawa się rozpoczęła każdy Rzymianin porwał kobietę przy, której stał. Romulus porwał Sabinę Marsylię. Goście wrócili do domów bez żon i córek. Później poszkodowane miasta z Titusem, królem Sabinów na czele ruszyły zbrojnie na Rzym. Tymczasem kobiety przywiązały się już do nowych mężów. Prośbami i płaczem namówiły braci, ojców, mężów do zaprzestania wojny. Rzym połączył się z Sabinami. Pewnego razu Romulus został zakryty mgłą i stał się bogiem pod imieniem Kwirinus. Hersilia płakała po mężu, a aby przy nim być też stała się boginią pod imieniem Hora. Potem w Rzymie rządziło sześciu królów, aż zaprowadzono tam republikę.


2. Położenie i warunki naturalne

*Rzym był położony nad Morzem Śródziemnym na Półwyspie Apenińskim

*przeważało górzyste ukształtowanie terenu, lecz nie brakowało też terenów równinnych

*pierwotni rzymianie trudnili się rolnictwem (pszenica, jęczmień proso, winna latorośl) oraz hodowlą

*na północy kraju (w Toskanii) zamieszkiwali Etruskowie

*centrum zajmowali Italikowie (wśród Italików można wyróżnić: Samnici, Latynowie, Ubrowie)

*w chwili kolonizacji wybrzeży Półwyspu Apenińskiego przez greków pozycję dominijącą uzyskali Latynowie, ich najważniejszą osadą był Rzym

Eneasz – legendarny przodek Romulusa i Remusa

Patrycjusze – przedstawiciele najzamożniejszych rodów

Plebejusze – byli wolni; należeli do armii

Niewolnicy – nie posiadali żadnych praw, a o ich losie decydował właściciel. Rzymainie nazywali ich mówiącymi maszynami

753r. p.n.e. – założenie Rzymu przez Romulusa

509r. p.n.e. – rządy przejmuje lud

264 – 242r. p.n.e.  – I wojna punicka

218 – 201r. p.n.e. – II wojna punicka

149 – 146r. p.n.e. – III wojna punicka

216r. p.n.e. – bitwa pod Kannami

202r. p.n.e. – bitwa pod Zamą

52r. p.n.e. – bitwa pod Alezją

71r. p.n.e. – śmierć Spartakusa

44r. p.n.e. – śmierć Cezara

31r. p.n.e. – bitwa pod Akcjum

48r. p.n.e – bitwa pod Farsalos

313r. n.e – edykt mediolańskigom

395r. n.e. – stolica cesarstwa w Konstantynopolu

392r. n.e. – zabronienie składania ofiar bogom

451r. n.e. – bitwa na polach Katalaunijskich

60r. p.n.e. – umowa pomiędzy Gajuszem Pompejuszem, Markiem Krassusem i Juliuszem Cezarem

59r. p.n.e. – Juliusz Cezar zostaje konsulem

58r. p.n.e – Juliusz Cezar zostaje prokonsulem

Pryncypat (od 31r. p.n.e. do 3w. n.e.)

Monarchia 753 – 509r. p.n.e

Republika 509 – 30r. p.n.e.

Cesarstwo 30r. p.n.e – 476r. n.e.

Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu – Rzym  miał rozbudowaną sieć dróg, dzięki którym mogli dotrzeć do każdego zakątka imperium

Pyrrusowe zwycięstwo -  mało znaczące zwycięstwo okupione wielkimi wysiłkami

Dyktator – sprawował nieograniczoną władzę; powoływano go na 6 miesięcy w sytuacji zagrożenia państwa

Konsul – zwoływał senat, zgromadzenie ludowe, a w trakcie wojny dowodził armią

Pretor – sprawował władzę sądowniczą i zastępował konsulów podczas ich nieobecności

Cenzor – zajmował się ustalaniem listy senatorów

Kwestor – pobierał podatki i zarządzał pieniędzmi państwa

Edyl – nadzorował porządek w mieście

Trybuni ludowi – reprezentowali plebejuszy

Senat – rada składająca się z 300 zasłużonych Rzymian; mięli wpływ na wybór dyktatora

Liktorzy – nosili przed najważniejszymi urzędnikami wiązki rózeg

Zgromadzenie Ludowe – składało się ze wszystkich obywateli, wybierało urzędników

Akwedukty – sieć wodociągó2., przez które docierała czysta woda o miasta

Termy – łaźnie publiczne

Cyrki – budowle (hipodromy) przeznaczone do wyścigów kwadryg

Bazylika – miejsce posiedzeń sądu

Kuria – miejsce obrad senatu

Rostra – mównica

Forum Romanum – plac, który stanowi centrum Rzymu

3 przyczyny kryzysu cesarstwa:

*kryzys gospodarczy

*podział cesarstwa na 2 części

*przestarzały system podatkowy

Westalka – kapłanka

Koloseum (Amfiteatr Flawiuszy) – wybudowany w latach 70 – 82 n.e.; został wzniesiony przez Wespazjana i Tytusa; mogło pomieścić 50 tys. widzów